Tekrarlayan Gebelik Kaybı Nedir? (Kapsamlı)

Tekrarlayan gebelik kaybı, ardışık iki veya daha fazla gebeliğin 20. haftadan önce kendiliğinden sonlanması durumudur. Bu durum çiftlerin yaklaşık %1-2’sinde görülür ve çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler arasında genetik bozukluklar, rahim yapısal anomalileri, hormonal dengesizlikler ve bağışıklık sistemi sorunları bulunur. 

Bu yazı, tekrarlayan gebelik kaybı (TGK) hakkında kapsamlı ve bilimsel bir rehber niteliğinde olup tanı, test ve tedavi süreçleri gibi kritik konulara değinmektedir. Ayrıca çiftlerin bu süreçte nelerle karşılaşabilecekleri hakkında bilgi sahibi olmalarını amaçlamaktadır.

Tekrarlayan Gebelik Kaybı (TGK) Tanısı Nasıl Konulur?

TGK tanısı detaylı bir sürecin sonucunda konulur. Öncelikle anne ve baba adaylarının ayrıntılı tıbbi geçmişleri incelenir. Bu süreçte:

• Önceki gebelikler ve sonuçları
• Gebelik kayıplarının hangi haftalarda gerçekleştiği
• Aile öyküsü ve genetik hastalıklar
• Kronik hastalıklar
• Geçirilmiş ameliyatlar
• Kullanılan ilaçlar
• Yaşam tarzı faktörleri (sigara, alkol, kafein tüketimi gibi)

değerlendirilir. Fizik muayenede boy, kilo ölçümü yapılarak vücut kitle indeksi hesaplanır. Kadın doğum muayenesinde özellikle rahim ve yumurtalıklar detaylı olarak incelenir. 

Tekrarlayan Gebelik Kayıpları Nedenleri Nelerdir?

Tekrarlayan gebelik kaybının birçok farklı nedeni bulunmaktadır ve bu nedenler aşağıdaki gibi ana kategorilerde incelenebilir:

1. Genetik Faktörler

• Kromozomal Anomaliler: Embriyonun sağlıklı gelişimini engelleyen genetik bozukluklardır. Özellikle anne veya babada dengeli translokasyon gibi kromozom problemleri mevcut olabilir. 
• Embriyo Kalitesi: Özellikle ileri yaşta embriyo kalitesindeki düşüklük gebelik kaybına neden olabilir.

2. Rahim Yapısal Bozuklukları

• Rahim İçi Perde (Septum): Rahim boşluğunu bölen bir doku, embriyonun sağlıklı yerleşimini engelleyebilir.
• Çift Rahim (Uterus Didelfis): Gebelik için yetersiz alan sağlayabilir.
• Rahim İçi Yapışıklıklar: Geçirilmiş kürtaj veya enfeksiyon sonrası oluşan yapışıklıklar embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir.
• Myomlar ve Polipler: Özellikle rahim iç boşluğuna bası yapan myomlar düşük riskini artırabilir.

3. Hormonal Dengesizlikler

• Tiroid Bozuklukları: Hipotiroidi veya hipertiroidi gibi durumlar gebeliğin sürdürülmesini zorlaştırabilir.
• Progesteron Yetersizliği: Rahim iç zarının gebelik için uygun şekilde hazırlanmasını engelleyebilir.
• Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtlama düzensizlikleri ve insülin direnci ile ilişkili olarak düşük riskini artırabilir.
• Diyabet: Kontrolsüz kan şekeri, embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir.

4. Bağışıklık Sistemi Sorunları

• Antifosfolipid Sendromu: Annenin bağışıklık sisteminin embriyoya karşı reaksiyon göstermesi ile ortaya çıkar.
• Otoimmün Hastalıklar: Lupus gibi hastalıklar gebelik kaybı riskini artırabilir.
• NK (Doğal Katil) Hücre Aktivitesi: Yüksek NK hücre aktivitesi, embriyonun reddedilmesine yol açabilir.

5. Enfeksiyonlar

• Rahim İçi Enfeksiyonlar: Özellikle toksoplazma, rubella, sitomegalovirüs ve herpes enfeksiyonları gebeliğin erken dönemde sonlanmasına neden olabilir.

6. Pıhtılaşma Bozuklukları

• Trombofili: Kan pıhtılaşma eğilimindeki artış, embriyoya yeterli kan akışını engelleyebilir. Bu nedenle kan pıhtılaşması gebelik kaybında en önemli nedenler arasında sayılmaktadır.
• Genetik Trombofili: Faktör V Leiden mutasyonu gibi genetik pıhtılaşma bozuklukları düşük riskini artırır.

7. Çevresel ve Yaşam Tarzı Faktörleri

• Sigara ve Alkol Kullanımı: Gebelik kaybı riskini doğrudan artırır.
• Obezite: Hormonal dengesizliklere yol açarak düşük riskini artırabilir.
• Stres: Yüksek düzeyde stres, hormonal dengeyi bozarak gebelik kaybına neden olabilir.
• Beslenme Eksiklikleri: Folik asit ve D vitamini eksikliği, sağlıklı embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir.

8. Erkek Faktörleri

• Sperm DNA Hasarı: Spermin genetik yapısındaki bozukluklar embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir.
• Varikosel: Erkekte varikosel gibi testis sorunları sperm kalitesini düşürebilir.

Tekrarlayan Düşüklerde Sonra Hangi Testler Yapılır?

Tekrar eden düşük yaşayan çiftlere, bu düşüklerin nedenleri belirlemek için çeşitli testler yapılmaktadır.

Test Kategorisi	Testler ve İncelemeler	Açıklama
Genetik Testler	Karyotip Analizi	Anne ve babanın kromozom yapıları incelenerek genetik anomaliler (örneğin dengeli translokasyon) tespit edilir.
Rahim Anatomisi Değerlendirmesi	Ultrasonografi, Histerosalpingografi (HSG), Histeroskopi	Rahim yapısı, iç boşluk, myom, polip, rahim içi yapışıklıklar ve doğumsal anomaliler incelenir.
Hormonal Değerlendirmeler	Tiroid Fonksiyon Testleri, Prolaktin Seviyesi, Kan Şekeri Ölçümleri	Tiroid hastalıkları, diyabet ve prolaktin yüksekliği gibi hormonal dengesizlikler değerlendirilir.
Bağışıklık Sistemi Testleri	Antifosfolipid Antikorları Testi (Lupus Antikoagülanı, Antikardiyolipin Antikoru)	Annenin bağışıklık sisteminin embriyoya karşı reaksiyon verip vermediği kontrol edilir.
Pıhtılaşma Bozuklukları Testleri	Trombofili Paneli (Faktör V Leiden Mutasyonu, Protein C/S Eksiklikleri)	Pıhtılaşma eğilimini artıran genetik faktörler ve kan akışı sorunları incelenir.
Enfeksiyon Testleri	Vajinal ve Servikal Kültürler, Toksoplazma ve Rubella Serolojisi	Üreme organlarındaki enfeksiyonlar ve gebelik kaybına yol açabilecek sistemik enfeksiyonlar araştırılır.

Tekrarlayan gebelik kayıplarında yapılan testlerin sonuçlarına göre uygun tedavi planı oluşturulur. Her çiftin durumu farklı olduğundan, testler ve tedavi planları bireyselleştirilmelidir. 

Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak istiyorsanız bu içeriğimiz ilginizi çekebilir: https://tekrarlayangebelikkaybi.net/tekrarlayan-gebelik-kayiplarinda-yapilan-testler/

Tekrarlayan Gebelik Kaybı Ne Sıklıkta Rastlanır?

TGK görülme sıklığı, gebelik sayısı ve önceki kayıp sayısına göre değişkenlik göstermektedir. İstatistiksel veriler şu şekildedir:

• Gebe kadınların %15’inde bir düşük (sporadik kayıp)
• Gebe kadınların %2’sinde ardışık iki düşük
• Gebe kadınların %0.4-1’inde ardışık üç düşük görülmektedir

Ayrıca düşük riski önceki düşük sayısına göre artış gösterir:

• İlk gebelikte düşük oranı: %11-13
• Bir düşük sonrası tekrar düşük riski: %14-21
• İki düşük sonrası tekrar düşük riski: %24-29
• Üç düşük sonrası tekrar düşük riski: %31-33

Bu veriler ışığında iki ardışık düşük sonrasında Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Hekimi TGK araştırması ve tedavisine başlamaktadır. Bu yaklaşım erken tanı ve tedavi şansını artırmaktadır.

Tekrar Eden Düşükler İçin Hangi Tedaviler Uygulanır?

Tekrarlayan düşüklerin tedavisi, altta yatan nedenlerin doğru bir şekilde tespit edilmesine bağlıdır. Bu nedenle tedavi planı her çiftin bireysel durumuna göre belirlenir.

1. Genetik Sorunlara Yönelik Tedaviler

Eğer genetik bir anomali tespit edilirse çiftlere genetik danışmanlık önerilir. Embriyo seçimini mümkün kılan Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) yöntemi, tüp bebek tedavisi sırasında sağlıklı embriyoların seçilmesine olanak tanır. Bu sayede gebelik şansı artırılır ve düşük riski azaltılır.

2. Rahim Yapısal Bozukluklarının Tedavisi

Rahimde perde (septum) veya yapışıklık gibi anatomik sorunlar tespit edilirse, genellikle cerrahi müdahaleler uygulanır. Histeroskopik cerrahi, bu tür sorunların düzeltilmesi için en sık kullanılan yöntemlerden biridir.

3. Hormonal Dengesizliklerin Düzeltilmesi

Hormonal problemler tedavi edilerek düşük riski azaltılır:

• Tiroid bozuklukları ilaçlarla kontrol altına alınır.
• Progesteron yetersizliği durumunda hormon takviyesi yapılır.
• Diyabet hastalarında kan şekeri kontrolü sağlanır.

4. Bağışıklık ve Pıhtılaşma Bozukluklarına Yönelik Tedaviler

Antifosfolipid sendromu veya trombofili gibi pıhtılaşma sorunları olan hastalarda, kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin ve düşük doz heparin) kullanılır. Bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlarda ise bağışıklık düzenleyici tedaviler tercih edilir.

5. Enfeksiyonların Tedavisi

Rahim içi veya sistemik enfeksiyonlar, uygun antibiyotik veya antiviral tedavilerle ortadan kaldırılır. Bu tedavi, sağlıklı bir gebelik için gerekli ortamı sağlar.

TGK Tanısı Alan Kadının Gebelik Planlarken Ne Yapması Gerekir?

Tekrarlayan gebelik kaybı (TGK) tanısı alan kadınların, tekrarlayan düşükler sonrası hamilelik planlaması şu adımları içermelidir: 

Ön Hazırlık Süreci:

• Detaylı tıbbi değerlendirme için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvuru
• Gerekirse endokrinolog, hematoloji, romatoloji gibi diğer uzmanlara konsültasyon
• Vücut kitle indeksinin normal sınırlara getirilmesi
• Yaşam tarzı düzenlemeleri (sigara, alkol, kafein tüketiminin azaltılması)

Risk Faktörlerinin Kontrolü:

• Kronik hastalıkların (diyabet, tiroid vb.) kontrol altına alınması
• Mevcut ilaç tedavilerinin gebeliğe uygun şekilde düzenlenmesi
• Folik asit takviyesine başlanması
• Gerekli vitamin ve mineral desteğinin sağlanması

Psikolojik Destek:

• Stres yönetimi için gerekli önlemlerin alınması
• Gerekirse psikolojik destek alınması
• Eşle birlikte sürecin yönetilmesi

Bu optimal koşullar sağlandıktan sonra yeni bir gebelik planlanmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Tekrar eden gebelik kayıpları hakkında en çok merak edilen soruları sizler için yanıtladık.

Tekrarlayan abortus nedir?

Klasik tanımda üç veya daha fazla ardışık gebeliğin, 20. haftadan önce veya fetüs 500 gramdan az iken kaybedilmesidir. Güncel yaklaşımda iki veya daha fazla kayıp da TGK olarak değerlendirilmektedir.

Açıklanamayan tekrarlayan gebelik kayıpları ne demektir?

Tüm tetkik ve araştırmalara rağmen herhangi bir nedene rastlanmayan düşük vakaları olup, TGK vakalarının yaklaşık %50’sini oluşturur. Bu durumda bile tedavisiz gebelik şansı %50’nin üzerindedir.

İlk gebelikler neden düşükle sonuçlanır?

En sık kromozomal anomaliler, hormonal dengesizlikler ve anatomik problemler nedeniyle olabilir. Her düşük vakası ayrı değerlendirilmelidir.

Tekrarlayan boş gebelik neden olur?

Kromozomal anomaliler, hormonal problemler veya implantasyon sorunları nedeniyle boş gebelik oluşabilir.

Tekrarlayan düşükler yaşla birlikte artar mı?

Evet, özellikle 40 yaş üzeri kadınlarda gebeliklerin %50’sinden fazlası düşükle sonuçlanabilmektedir.

TGK gebelikten önce veya erken gebelik döneminde önlenebilir mi?

Evet, risk faktörlerinin belirlenmesi ve uygun tedavi yaklaşımları ile TGK önlenebilir. Yaşam tarzı değişiklikleri, tıbbi takip ve uygun tedavi planı ile başarı şansı artırılabilir.